Herkesin bildiği gibi küçük bir çocuk iki yüzlülüğe itiliyor, çocuklar yetişkinlerin söyledikleriyle yetişkinlerin yaptıkları arasındaki boşluklara zarif bir şekilde uyuyor. Ebeveynlere çocukları için ne istedikleri sorulduğunda, yüzde 90’ından fazlası en önemli önceliklerinden birinin çocukları ile ilgilenmek olduğunu söylüyor. Bu mantıklı Başkalarına karşı nezaket ve ilgi hemen hemen her toplumda ve her büyük dinde ahlaki erdemler olarak tutulur. Fakat çocuklara ebeveynlerinin onlar için ne istediğini sorduğunuzda, yüzde 81’i ebeveynlerinin bakım konusunda başarıya ve mutluluğa değer verdiğini söylüyor.
Çocuklar, yetişkinler için neyin önemli olduğunu, söylediğimizi dinleyerek değil, dikkatlerini çeken şeyleri öğrenerek öğrenirler. Ve birçok gelişmiş toplumda, ebeveynler artık bireysel başarıya ve mutluluğa her şeyden daha fazla önem veriyor. Nezaket ve sevecenliği övdüğümüz kadar, çocuklarımıza bu özelliklere değer verdiğimizi göstermiyoruz.
Belki de şaşırmamalıyız, işte bu durumda nezaketin azaldığı görülüyor. Amerikan üniversite öğrencilerinin yıllık anketlerinde yapılan titiz bir analiz, 1979’dan 2009’a kadar empati ve başkalarının bakış açılarını hayal etmede önemli bir düşüş gösterdi.
Bu süre zarfında, öğrencilerin kendilerinden daha az şanslı olan insanlar için endişe duyma olasılıkları daha az arttı ve başkalarının adaletsiz davrandıklarını gördüklerinde daha az rahatsız oldular.
Sadece insanlar daha az umursamaz değil aynı zamanda daha az yardımlaşıyor. Psikologlar, 1995’ten sonra doğmuş çocukların, zorluk yaşayan diğer insanların yardımına ihtiyaç duyulması gerektiğine inanmaları için selefleri kadar muhtemel olduğunu görüyorlar. Ancak hayır kurumlarına bağış yapma olasılıkları daha azdır, hatta bunu yapma konusundaki ilgilerini ifade etmeleri de Azdır.
Toplum bugün kırılıyorsa, birbirimize gerçekten daha az önem veriyorsak,bunun en temel problemi ebeveynlerin yükselttiği değerlere dayanıyor. Kendi yaşamlarımızda, pek çok diğer ebeveynin nezaketini beslemekte başarısız oldukları başarıya odaklandığını gözlemledik. Çocuklarının övgülerini kişisel bir şeref rozeti olarak görüyorlar – ve çocuklarının başarısızlığını kendi ebeveynliklerine olumsuz bir yansıması olarak görüyorlar.
Diğer ebeveynler, şiddetle rekabet eden bir dünyada zayıflık kaynağı olarak gördükleri nezaketten vaz geçirirler. Bazı ebeveynlik çevrelerinde, örneğin, okul öncesi oyunlarında bencil olduklarında araya girmeye karşı bir hareket vardır. Bu ebeveynler, içeri girmenin çocukların kendileri için ayrılmayı öğrenmelerini engelleyebileceğinden endişe duyuyorlar ve paylaşmayı bilmeyen bir yetişkin yetiştirmeden daha ziyade hayır demeyen bir yetişkin yetiştirme ihtimalleri hakkında daha az endişeli olduklarını söylüyorlar. Ancak, ebeveynlerin çocuklarına hem cömert hem de kendine saygılı olmalarını başkalarına ve kendilerine değer vermeyi öğretememelerinin başka bir nedeni yoktur. Çocukları başkalarının ihtiyaçlarını ve duygularını göz önünde bulundurmaya teşvik ederseniz, bazen yapar ve bazen de bir kazanç elde etmezler. Ancak kısa bir sürede karşılıklılık normunu öğreneceklerdir. Başkalarına ciddi şekilde davranmazsanız, size karşı saygılı olmayabilirler. Ve çevrenizdekilerin de birbirinize karşı saygılı olma olasılığı daha düşük olacak.
Ebeveynlerin dayanıklılığa vurgu yapması, kısmen erkek ve kız çocuklarına daha eşit davranma konusundaki takdire şayan arzunun istenmeyen bir sonucudur. Tarihsel olarak, aileler ve okullar kızları kibar ve özenli olmaya, erkekleri de güçlü ve hırslı olmaya teşvik eder. Bugün, ebeveynler ve öğretmenler kızlara olan güven ve liderliği geliştirmek için haklı olarak daha fazla zaman ve enerji harcıyorlar. Ne yazık ki, erkeklerde cömertlik ve yardımseverlik geliştirme konusunda aynı momentum yoktur.
Çocuklar, hassas antenleri ile bütün bunları öğreniyorlar. Akranlarının öncelikli olarak aldıkları notlar ve gösterdikleri cömertlik için değil, ulaştıkları hedefleri için kutlandıklarını görüyorlar. Yetişkinlerin başarılarına, karakterlerine fazla dikkat etmeden işaret ettiğini görüyorlar. Ebeveynlerin gelecek nesiller için bir miras bırakması gerekiyordu, ancak nezaketin temel erdemini geçemedik. Nasıl daha iyi yapabiliriz?
Kendi çocuklarımız okula başladıklarında, günün sonunda sorularımızın çoğunun başarılarla ilgili olduğunu fark ettik. Takımın kazandı mı? Test nasıl geçti?
Bakımın temel bir değer olduğunu göstermek için, buna benzer bir dikkat göstermemiz gerektiğini fark ettik. Sorularımızı değiştirerek başladık. Aile yemeklerinde artık çocuklarımıza başkalarına yardım etmek için ne yaptıklarını soruyoruz. İlk başta, “Unuttum” varsayılan cevaptı. Ancak bir süre sonra daha düşünceli cevaplar vermeye başladılar. “Atıştırmamı, bir arkadaşımla paylaştım”, ya da “Bir sınıf arkadaşının sınavda yanlış yaptığı bir soruyu anlamasına yardımcı oldum.”
Ebeveynler olarak, kendi deneyimlerimizi de yardım için paylaşmaya ve başarısız olduğumuz anları dahil ederek yardımcı olmaya çalıştık. Çocuklarınıza, zorbalığa uğrayan bir çocuk için ayağa kalkmadığınız için pişmanlık duyduğunuzu söylemek, onları bir gün kalkmaya motive edebilir. Bir takımı bıraktığınızda ve takım arkadaşlarınızı işin içinde yalnız bıraktığınız bir zamanı hatırlamak, çocuklarınızı başkalarına karşı sorumlulukları hakkında daha dikkatli düşünmelerini sağlayabilir.
Çocuklar doğal olarak faydalıdır – en küçüğü bile olsa, başkalarının gereksinimlerinin doğuştan anlaşıldığını gösterir. Bir buçuk yaşındayken, birçok çocuk masayı kurmaya, zemini süpürmeye ve oyuncaklarını temizlemeye yardım etmeye isteklidir; İki buçuk yaşına geldiklerinde çoğu, üşüyen biri için kendi battaniyesini vermek isteyecektir.
Fakat çok fazla çocuk şefkati bir seçimden çok bir angarya olarak görüyor. Bunu değiştirebiliriz. Deneyler, çocuklara zorlanmak yerine paylaşma seçeneği verildiğinde, daha sonra cömert olma ihtimalinin yaklaşık iki katı olduğunu göstermektedir. Ve çocuklar övüldüklerinde ve yardım ettikleri için takdir edildiklerinde, tekrar yardım etmeleri daha olasıdır.
Çocuklarımıza yaptıkları arkadaşlara dikkat etmelerini de tavsiye edebiliriz. Psikologlar, popülerliğe giden iki yol arasında ayrım yapar: statü (baskın olmaktan ve dikkat çekmekten kaynaklanır) ve benzerlik (arkadaşça ve nazik olmaktan gelir). Ergenler, özellikle iyi olmasalar bile, üstün görünen havalı çocuklara akın etmek için sık sık statülere çekilirler. (Her ebeveyn düşünme deneyimiyle ilişki kurabilir, çocuğun davranışına inanamıyorum. Bir daha asla gelmeyecek!) Çocuklar da benzer şekilde başarılarına dayanarak akranlarına hayran olmaları için – takımdaki en hızlı koşucu, veya yetenek gösterisinin galibi olmak ister. Ebeveynlerin arkadaşlık kurmaları gerektiğini düşünmüyoruz, ancak çocukların kibar ve şefkatli sınıf arkadaşlarını fark etmeleri için dürtüklemenin önemli olduğunu düşünüyoruz. Bu çocukların başkalarına nasıl davrandığını ve başkalarına nasıl hissettirdiklerini sorabiliriz. Bu, hepsinin üzerinde baskı yapanlar değil, uyumlu değerlere sahip çocuklarla arkadaşlıklar geliştirmek için bir başlangıç noktasıdır. Kendi çocuklarımıza, bir sınıf arkadaşı kafeteryada seyahat ederken hapşırıp gülen popüler çocuklarla takılmamaları gerektiğini söylüyoruz. Tepsisini almaya yardım eden çocukları tanımaları gerekir.
Görüldüğü gibi, bireysel başarıya aşırı önem vermek, bakım eksikliğine neden olabilir. Fakat aslında ikisi arasında seçim yapmak zorunda değiliz. Aslında, çocuklara başkalarını önemsemeyi öğretmek, onları başarılı ve tatmin edici bir yaşam için hazırlamanın en iyi yolu olabilir.
Bir çok delil ve kaynaklar Başkalarına yardım eden çocukların, yapmayanlardan daha fazla başarı elde etmelerine yol açtığını göstermektedir. Anaokulu öğretmenleri tarafından faydalı olarak değerlendirilen çocuklar 30 yıl sonra daha çok para kazanıyor. Akranlarıyla yardım eden, işbirliği yapan ve paylaşan ortaokul öğrencileri de, üstün sınıf arkadaşlarıyla karşılaştırıldığında, daha iyi notlar ve standart test puanları alıyorlar. Üstelik, en büyük akademik başarıya sahip olan sekizinci sınıflar, ayrıca, beş yıl önce en iyi notları alanlardır; onlar üçüncü sınıf arkadaşları ve öğretmenleri tarafından en fazla yardım alanlardır. Ve ebeveynlerinin, akademik olarak ders vermeye, iyi bir üniversiteye devam etmelerine ve başarılı bir kariyere sahip olmalarının okulda daha iyi performans göstermelerine ve kuralları ihlal etmelerinin daha az muhtemel olduğuna inanan, saygılı ve kibar olmalarına değer verdiğini düşünen orta okul çocuklarıdır.
Kısmen, bunun nedeni, diğer insanlara duyulan ilginin destekleyici ilişkileri teşvik etmesi ve depresyonu önlemeye yardımcı olmasıdır. Başkalarını önemseyen öğrenciler, eğitimlerini topluma katkıda bulunmaya hazırlık olarak görme eğilimindedirler – okudukları zaman bile sıkıcı olmaya devam etmeleri için onlara ilham veren bir görünüm. Yetişkinlikte, cömert insanlar daha az cömert yaşıtlarına göre daha yüksek gelir, daha iyi performans değerlendirmeleri ve daha fazla terfi kazanır. Bunun nedeni, başkalarına yardım ederken bulduğu anlamın daha geniş öğrenme ve daha derin ilişkilere ve nihayetinde daha fazla yaratıcılık ve üretkenliğe yol açması olabilir.
İşte tam bu noktada nezaket de çocukları mutlu edebilir. Bir deneyde, küçük çocuklar kendileri için Goldfish veya graham kraker aldılar, daha sonra bazı yiyecekleri kendilerine “yiyen” ve “yum” diyen bir kuklaya vermeye davet edildiler ve “yum” dediler. Ve küçük çocuklar, verdikleri yiyecekler, başka bir yerden değil kendi kaselerinden geldiğinde çok mutlu oldular.
Psikologlar buna yardımcının yüceliği olduğunu söylüyor. Ekonomistler buna vermenin sıcak bir ışıltısıdır. Sinirbilimciler, cömertliğin beynimizdeki ödül merkezlerini harekete geçirdiğini buluyorlar. Evrimsel biyologlar, başkalarına yardım etmek için kablolu olduğumuzu gözlemliyorlar. Darwin, “her zaman birbirine yardım etmeye hazır olan” bir kabilenin, diğer kabilelerin çoğunda muzaffer olacağını; ve bu doğal seleksiyon olacaktır. ” diyor
Tabii ki, çocukları ellerinden gelenin en iyisini yapmaya ve başarılarından gurur ve neşe almaya teşvik etmeliyiz – ama nezaket bu şeyleri feda etmeyi gerektirmez. Ebeveynlik testinin gerçek testi, çocuğunuzun başardıkları değil, kim oldukları ve başkalarına nasıl davrandıklarıdır. Onlara kibar davranmayı öğretirseniz, çocuklarınızı sadece başarı için hazırlamazsınız. Çocukları çevrelerinde de kurursunuz.
Kaynak: https://www.theatlantic.com/magazine/archive/2019/12/stop-trying-to-raise-successful-kids/600751/