Hepimiz çocuklarımızı seviyoruz. Onlar için elimizden geleni hatta gelmeyeni yapmaya çalışıyoruz. Peki, bunu ne için yapıyoruz? Çocuklarımızın sağlıklı yetişmeleri için... Ama ne kadarımız çocuklarımızla sağlıklı ilişkiler kurabiliyoruz? Çocuklarımız için her şeyi yapmaya çalışıyoruz ya da bunu yaptığımız sanıyoruz?
“Size çocuğunuzu seviyor musunuz?” diye bir soru sorulduğunda böyle bir soru olur mu ebetteki seviyoruz kim sevmezki yavrusunu diyebilirsiniz. Ama toplumumuzda çok az aile çocuklarına bu sevgisini gösterebiliyor. Bunun nedeni belki içinde bulunduğumuz yetiştiğimiz ortam olabilir. Bizler ailemizden böyle gördük diyebilirsiniz. Ama her şey değişiyor. Çocuklarla kurulan ilişkinin niteliği ve çocuk yetiştirme şeklide bir değişim içerisinde. Çünkü şu an içerisinde bulunduğumuz zaman bir gelişim değişim zamanı, örneğin teknolojideki gelişmeler. Aklımızın alamayacağı nitelikte günlük yaşantımızı kolaylaştıracak birçok makine yapılıyor. Bu değişim ve gelişim insanları özellikle çocukları büyük oranda etkiliyor. Örneğin televizyonda yüzlerce kanal var. Çocuklarımız birçok şeyi televizyonlardan rahatlıkla öğrenebiliyor. İşte böyle bir değişim içerisinde çocuklarımızla kurduğumuz ilişkinin niteliğide bir değişim içerisinde.
Çocuklarımızla sağlıklı bir ilişki kurmak istiyorsak bunun için yapmamız gerekenler çok zor değil. Çocuğumuzun kendi başına düşünebilen, davranışlarını kontrol edebilen, onu kontrol eden birisi olmadan da duruma uygun davranışlar gösterebilme becerisine sahip olabilmesi için öncelikle çocuğumuzu bir birey olarak kabul etmeliyiz. Onun dünyasını anlamaya çalışmalıyız. Bunu yaparsak çocuğumuzun duygularını, ihtiyaçlarını, isteklerini daha iyi anlayabiliriz. Çocuğumuzla yakın bir ilişki kurmalıyız. Ancak bu sayede çocuğumuzla kurduğumuz ilişki sağlam bir temelde gelişir. Bu ilişkiyi de çocuğumuzla birlikte vakit geçirerek, beraber bir şeyler yaparak örneğin oyun oynamak, gezmek, parka gitmek, tiyatroya gitmek gibi bazı faaliyetlerle sağlayabiliriz.
Çocuklarımızla karşılıklı yani yakın bir ilişki oluşturmak istiyorsak onları dinlemeliyiz. İnanın bunu yapmak hiçde zor değil. Tabiî ki bunu yaparken çocuklarımızı sorgulamamalıyız. Onlar bize bir sorununu anlattığında onları küçümsememeliyiz, onların duygularıyla alay etmemeliyiz. Örneğin çocuk bir şeyden korkmuşsa bunda korkacak ne var, hiç bundan korkulur mu şeklinde davranmamalıyız. Çocuğunuz size bir sorununu anlatıyor sizde hemen ona öğüt veriyorsunuz. Bu durumda çocuk muhtemelen sizinle konuşmaktan vazgeçip iletişimi koparabilir. Burada eğer karşımızdaki kişinin bir sorunu varsa onun ihtiyacı onu anlayan birisi tarafından dinlenilmektir. Onu yargılamadan, eleştirmeden onu dinleyebilecek birisine ihtiyaç duyar. Dinlenen çocuklar sevildiğini ve önemsendiğini hisseder. Eğer biz çocuklarımızı dinlemezsek onlar içlerine kapanabilir ya da onları dinleyebilecek aile dışından başkalarını aramaya başlarlar. Kabul görmek ve anlaşılmak insana o kadar iyi gelirki insan kendini dinleyene karşı sıcak duygular besler. Sizler çocuklarınızı dinlerseniz onlarda sizi dinlemeyi öğrenirler. Peki, çocuklarımızı nasıl dinlemeliyiz? Çocuklarımız bizlere bir şey anlatırken tüm dikkatimizi onlara vererek dinlemeliyiz. Jest ve mimiklerimizle yani beden dilimizle de onu dinlediğimizi göstermeliyiz. Onu dinlerken söylediklerini bir iki cümleyle özetleyerek ifade etmeliyiz. Böylece onu dinlediğimizi, onu anladığımızı hisseder. Ayrıca dinlenen çocuğun konuşması gelişir. Bazen çocuğumuz bizimle konuşmak istediğinde eğer onu dinlemeyecek durumdaysak bunu çocuğumuza anlayabileceği bir dille açıklamalıyız. Ayrıca onu ne zaman dinleyebileceğimizi de söylemeliyiz ve o zaman geldiğinde onu dinlemeliyiz.
Unutmayalım ki hepimiz çocuklarımızı seviyoruz. Bu dünyada onları anne baba olarak en iyi bizler tanıyoruz. Onların gelişimlerine de en iyi katkıyı bizler sunabiliriz. Hepinize çocuklarınızla birlikte sağlıklı ve mutlu bir yaşam diliyorum.
Gökhan DOĞAN
PSİKOLOJİK DANIŞMAN